کرگیری بتن یک فرآیند در صنعت ساخت و ساز است که در آن بتن تازه (بتنی که تازه تراکم شده و هنوز خشک نشده است) درون قالب‌ها یا فرم‌های مختلف قرار گرفته و به شکل نهایی خود تا زمانی که سفت شود و قابلیت حمل و نقل داشته باشد، تراکم می‌شود. این فرآیند باعث تشکیل اشکال و ساختارهای مختلف در سطح بتن می‌شود، که به تعدادی از خصوصیات فیزیکی و مکانیکی آن نیز تأثیر می‌گذارد.

ایران هیلتی ، بزرگترین مرجع ارائه دهنده خدمات کاشت بولت و کرگیری بتن در ایران است.

هدف اصلی کرگیری بتن عبارت است از:

ایجاد شکل نهایی مورد نظر: با قرار دادن بتن در قالب‌ها و فرم‌های مختلف، شکل نهایی اجزای سازه‌ای یا اجسام بتنی مورد نظر به وجود می‌آید.

انتقال بارها: اجزای بتنی که به وسیله کرگیری تشکیل شده‌اند، توانایی انتقال بارها (نیروها و لنگرها) را دارند و در ساخت سازه‌ها و تجهیزات مختلف مورد استفاده قرار می‌گیرند.

افزایش مقاومت مکانیکی: با تراکم بتن تازه و انجام فرآیند خشک شدن و سفت شدن، مقاومت مکانیکی بتن افزایش می‌یابد.

قالب‌ها و فرم‌های مورد استفاده در کرگیری بتن می‌توانند از مواد مختلفی مانند چوب، فلز یا پلاستیک ساخته شوند. همچنین، در فرآیند کرگیری می‌توان از تسمه‌ها، مهارها و ابزارهای مختلفی برای تراکم و تراز کردن بتن درون قالب‌ها استفاده کرد.

انواع کرگیری بتن

کرگیری بتن در انواع مختلفی انجام می‌شود، به طوری که هر نوع از آنها به منظور تولید سازه‌ها و قطعات با خصوصیات خاصی انجام می‌شود. در زیر، به برخی از انواع کرگیری بتن اشاره می‌کنم:

کرگیری بتن مسلح (Reinforced Concrete): در این نوع، فولاد مسلح به عنوان یک ماده تقویت‌کننده به بتن اضافه می‌شود. فولاد به عنوان ماده با خصوصیات کششی بالا در برابر بارهای کششی استفاده می‌شود و با کمک آن، سازه‌ها و اجزا با توانایی تحمل بارهای فشاری و کششی ساخته می‌شوند.

کرگیری بتن تسلیح شده با الیاف (Fiber-Reinforced Concrete): در این نوع کرگیری، به جای فولاد مسلح، الیاف مختلف مانند فیبر‌های پلاستیکی یا فلزی به بتن اضافه می‌شوند. این الیاف به مقاومت بتن در برابر ترک خوردگی و خستگی کمک می‌کنند.

کرگیری بتن پیش‌تنیده (Prestressed Concrete): در این نوع کرگیری، قبل از قرارگیری در قالب، فولادهای پیش‌تنیده به وضعیت کشیده قرار می‌گیرند. سپس پس از کرگیری بتن، این فولادها تحت تنش قرار می‌گیرند. این روش باعث افزایش مقاومت بتن در برابر بارهای کششی می‌شود.

کرگیری بتن سبک (Lightweight Concrete): در این نوع، از مواد سبک‌تری به جای سنگدانه‌های سنگی استفاده می‌شود. این نوع بتن کمترین وزن و مقاومت مختلفی را دارد و برای کاهش وزن سازه‌ها و بهبود عملکرد حرارتی مناسب است.

کرگیری بتن مسلح با الیاف (Fiber-Reinforced Concrete): در این نوع کرگیری، به بتن مسلح فولادی، الیاف مختلف مانند فیبر‌های فولادی یا پلاستیکی اضافه می‌شود تا مقاومت بتن در برابر ترک خوردگی، خستگی و تغییرات دما افزایش یابد.

کرگیری بتن خودتراکم (Self-Compacting Concrete): در این نوع بتن، از افزودنی‌های خاصی استفاده می‌شود که باعث تراکم خودکار بتن درون قالب می‌شود، بدون نیاز به لرزش و فشار دستی.

کرگیری بتن رنگی (Colored Concrete): در این نوع، از افزودنی‌ها و رنگ‌های مختلف به بتن استفاده می‌شود تا بتواند رنگ‌های مختلفی داشته باشد.

هر نوع کرگیری بتن به منظور تأمین نیازهای مختلفی در ساخت و ساز، طراحی و استفاده از سازه‌ها و اجزا مورد استفاده قرار می‌گیرد.

اهداف کرگیری بتن

کرگیری بتن، هدف‌های مختلفی را در صنعت ساخت و ساز دنبال می‌کند که از جمله مهمترین آنها عبارتند از:

افزایش مقاومت مکانیکی: کرگیری بتن باعث افزایش مقاومت بتن در برابر بارهای فشاری و کششی می‌شود. با اضافه کردن مواد تقویت‌کننده مانند فولاد مسلح یا الیاف به بتن، مقاومت و پایداری سازه‌ها افزایش می‌یابد.

شکل‌دهی به سازه‌ها: با استفاده از قالب‌ها و فرم‌های مختلف، بتن به شکل‌ها و ساختارهای مختلفی می‌پذیرد. این امر به طراحان و مهندسان اجازه می‌دهد تا سازه‌ها و قطعاتی با شکل‌ها و ابعاد دلخواه را ایجاد کنند.

تحقق طراحی‌های خاص: در بسیاری از موارد، سازه‌ها نیاز به شکل‌ها یا اجزا با خصوصیات خاص دارند. کرگیری بتن به طراحان این امکان را می‌دهد که سازه‌ها را بر اساس نیازهای خاص سفارشی‌سازی کنند.

کاهش وزن سازه‌ها: با استفاده از بتن‌های سبک و کمیاب مواد، وزن سازه‌ها و قطعات کاهش یافته و از انرژی کمتری برای حمل و نقل نیاز است.

مقاومت در برابر عوامل محیطی: بتن کرگیری می‌تواند به عنوان یک لایه محافظتی عمل کند و از تاثیرات مخرب عوامل محیطی مانند آب، ترک‌ها، نمای سطحی و تغییرات دما محافظت کند.

افزایش سرعت ساخت: کرگیری بتن باعث سرعت بخشیدن به فرآیند ساخت می‌شود. با استفاده از قالب‌ها و فرم‌های مناسب و روش‌های تراکم بتن تازه، زمان مورد نیاز برای خشک شدن و سفت شدن بتن کاهش می‌یابد.

اقتصادی‌تر کردن فرآیند ساخت: با بهینه‌سازی استفاده از مواد و تعداد قالب‌ها، امکان افزایش اقتصادی در فرآیند ساخت و ساز فراهم می‌شود.

سهولت در تولید انبوه: استفاده از روش‌های کرگیری بتن، امکان تولید انبوه اجزا و قطعات مشابه را تسهیل می‌کند که برای پروژه‌هایی با حجم بزرگ یا ساخت‌وسازهای مکرر مفید است.

هدف‌های کرگیری بتن با توجه به نیازهای مختلف در صنعت ساخت و ساز متفاوت می‌شوند و این تکنیک می‌تواند به عنوان یک ابزار قدرتمند در ایجاد سازه‌های مقاوم و مطابق با نیازهای طراحی مورد استفاده قرار گیرد.