یرواند آبراهامیان نویسنده ایرانی ارمنی تبار از برجسته ترین تحلیلگران تاریخ و جامعه‌شناسی سیاسی ایران محسوب می‌شود.

آبراهامیان علاقه مند به تحلیل طبقاتی از جامعه ایران بوده، بنابراین او را می توان متعلق به نویسندگان طیف چپ دانست.

در کتاب تاریخ ایران مدرن به جزئیات رویدادها چندان اشاره نشده است و تمرکز اصلی نویسنده ذکر رویدادهای عمده تاریخی و سپس جمع بندی و تحلیل آنهاست.

نویسنده تحولات سیاسی و اجتماعی ایران را از سال های پایانی قرن نوزدهم (قبل از انقلاب مشروطه) تا اوایل قرن بیستم و یکم (انتخابات ریاست جمهوری سال۱۳۸۴) بررسی کرده است.

مقدمه کتاب با عبارت زیر شروع می شود:

«ایران با گاو و خیش قدم به قرن بیستم گذاشت و با کارخانه‌های فولاد، یکی از بالاترین نرخ های تصادف و در کمال ناباوری و حیرت بسیاری،یک برنامه هسته ای از آن خارج شد» .

وی در ارزیابی ریشه‌ای تاریخ معاصر ایران مدرن، افزون بر بررسی جامع سده بیستم، موضوعاتی نظیر اکتشاف نفت، دخالت‌های خارجی، نقش دودمان پهلوی و همچنین انقلاب ۱۳۵۷ و زایش جمهوری اسلامی را مورد واکاوی دوباره قرار داده است.

ایران در این بین تجربیات دیگری را نیز از سر گذرانده است که از جمله می‌بایست به جنگ خانمان‌سوز عراق، دگرگونی‌های جامعه در سه دههٔ اخیر و از همه تازه‌تر، توسعه و گسترش دولت و مبارزه برای قدرت در میان نخبگان قدیمی، روشنفکران و طبقه متوسط تجاری اشاره کرد.

نویسنده که یکی از ممتازترین تاریخ‌نویسان ایران کنونی به‌شمار می‌رود، در این اثر همزمان با بررسی فراز و نشیب‌های سیاست‌های بین‌المللی و منطقه‌ای کشور، با چیرگی هرچه تمام‌تر مردم ایران را در کانون توجه‌اش قرار داده است. مردمی که طی یک سده تحمل جنگ و انقلاب همچنان به بقای خود ادامه داده‌اند.

این کتاب در واقع به این مردم و نیز انعطاف‌پذیری آنان همزمان با ظهور این کشور به‌مثابه یکی از توانمندترین قدرت‌های خاورمیانه، تقدیم شده است.

منبع: ایسنا